Dieta osoby starszej z protezą


Dieta osoby starszej z protezą

Kiedy senior ma problemy z uzębieniem najlepszym rozwiązaniem bywa zastosowanie protezy zębowej. Sięgnięcie po nią przez seniora nie jest jednak końcem problemów. Przez pewien czas po założeniu pierwszej protezy lub po zastosowaniu kolejnej, proteza może rodzić nowe kłopoty. Osoby pracujące w opiece w Niemczech powinny więc zdawać sobie sprawę z tego, że przez jakiś czas ich podopieczni będą odczuwać dyskomfort. Uczyć się jeść korzystając z protezy, co wymaga pewnych zmian w diecie.

Proteza zębowa powoduje wielką zmianę w życiu seniora. Po okresie borykania się z brakami w uzębieniu i wywołanych tym trudności w gryzieniu proteza pozwala znów się uśmiechać szerokim uśmiechem bez zawstydzenia oraz jeść to, co się lubi. Jednak nie od razu. Osoba korzystająca z protezy musi się najpierw do niej przyzwyczaić, nauczyć się nią posługiwać.

Ciało obce

Dzieje się tak ponieważ proteza jest ciałem obcym w jamie ustnej. Jej założenie wywołuje zmianę mowy, upośledza odczuwanie smaku, może powodować wzmożenie lub niedostateczne wytwarzanie śliny. Ponieważ proteza ma właściwości izolacyjne, może też wypaczać odczuwanie temperatury, co stwarza ryzyko poparzenia. Na szczęście, problemy te są przejściowe. Seniorowi potrzeba zwykle tygodnia lub kilku tygodni, by zmiany w jamie ustnej w tym zakresie oswoić i zaakceptować.

Większym problemem jest nauka żucia i gryzienia przy pomocy protezy. Wymaga dłuższego czasu, cierpliwości, uwagi i wyrozumiałości, a nawet zachęt ze strony innych, by senior się do protezy nie zniechęcił. Osoby pracujące w opiece w Niemczech powinny być przygotowane na potrzebę okazania seniorom takiego wsparcia. Oznacza to nie tylko odpowiednie podejście do seniora, który przystosowuje się do nowej protezy, ale także przyswojenie sobie słów i zwrotów, które będą w takiej sytuacji przydatne.

Dieta osoby starszej z protezą. Właściwa, czyli jaka?

Przetrwać okres przyzwyczajania się do protezy pomaga też właściwa dieta. Przede wszystkim zaraz po założeniu protezy dieta seniora powinna składać się z pokarmów miękkich i płynnych. Jej ważnym elementem powinny być przeciery z owoców i warzyw. Koktajle owocowe lub owocowo-warzywne, zupy i zupy kremy, dania przygotowane z siekanych, drobno krojonych, tartych lub zmiksowanych warzyw z dodatkiem gotowanego (w wodzie lub na parze) drobiu, bardzo drobno pokrojonego lub również zmiksowanego. Dobrym wyborem będą też jajka i twarogi

Pozwala zaspokoić potrzeby

Bogaty skład pokarmów dostarczanych seniorowi jest bardzo ważny, bo pozwala zaspokoić wszystkie jego kaloryczne potrzeby. Jednocześnie dostarczając mu niezbędnych składników odżywczych, w tym witamin. Stąd właśnie tak ważne są w diecie osób starszych, ze świeżo założonymi protezami, jajka i drób, jeśli senior nie jest wegetarianinem lub weganinem. Są one syte, a jednocześnie dostarczają łatwo przyswajalnego białka i tłuszczu.

Bez orzechów, pestek, ziaren

Miękkie i płynne pokarmy pozwalają seniorowi nauczyć się żucia z protezą. Szczególnie – używania właściwej siły przy żuciu, co ze świeżo założoną protezą także stanowi wyzwanie. Za mała będzie powodować, że żucie pokarmu będzie bardzo długo trwało, co może zniechęcić lub zdenerwować seniora. Istnieje też ryzyko połykania przez niego pokarmu niewłaściwie przeżutego. Zbyt duża siła używana przy żuciu sprzyjać będzie natomiast przyspieszonemu ścieraniu protezy.

Ważne jest więc wyeliminowanie z diety produktów szczególnie twardych. Takie produkty to: orzechy, pestki dyni czy pieczone mięsa, ale także owoców mających maleńkie pestki (truskawek, malin, poziomek, jeżyn, jagód). Bakalie oraz produkty z makiem, sezamem, ziarnami słonecznika czy siemieniem lnianym. Nie tylko makowców i sezamków, ale też pieczywa czy sałatek warzywnych z pestkami. Jest to ważne, bo drobiny z pokarmu dostać mogą się pod protezę. Stać się przyczyną dyskomfortu, bólu, a nawet skaleczenia dziąseł.

Uwaga na resztki

Pestki i ziarna, ale także resztki pomiędzy protezą a dziąsłami mogą być też pożywką dla bakterii. Z ich przyczyny może w jamie ustnej dochodzić do stanów zapalnych, czasem pojawiać się mogą nawet ropnie. Osoby pracujące w opiece w Niemczech, zajmujące się seniorami, powinny pamiętać, że takie ropnie, tak samo jak trudności z gryzieniem i żuciem, również mogą zniechęcać starsze osoby do noszenia protezy.

Dla miłośników słodyczy

W diecie seniora mającego protezę nie powinno by też produktów lepkich, oklejających protezę. W tym także czekolady w kostkach, która nie dość, że wymaga najpierw pogryzienia, to potem okleja zęby. Ścisłe trzymanie się tej zasady jest, oczywiście, trudne, bo oznacza wyeliminowanie z diety większości słodyczy. W praktyce zwykle trzeba więc dbać i o to, by słodyczy było w diecie seniora z protezą niewiele, i o to, by po zjedzenia słodyczy senior przepłukał jamę ustną, najlepiej czystą, niegazowaną wodą. Miłośnikom słodyczy warto też zamiast takich produktów dostarczać słodkiego smaku dzięki owocom.

Małe porcje w diecie osoby starszej z protezą

Po okresie, gdy dieta seniora była miękka i płynna, przejść można już do diety bardziej tradycyjnej, rozszerzając ją o produkty wymagające gryzienia i żucia. Nie chodzi jednak o to, że senior ma znów jeść wszystko to, co kiedyś. Na tym etapie należy dalej zwracać uwagę na to, by w posiłkach nie było niczego bardzo twardego, w tym ziaren i pestek. Rozgotowywanie i miksowanie wszystkich produktów nie jest już natomiast konieczne. Gotowane warzywa powinniśmy pokroić w drobną kostkę, tak samo owoce i mięso. Mięso nie powinniśmy smażyć czy piec, ale gotować lub dusić. Dalej warto też dbać, by senior brał do ust małe porcje posiłku i dokładnie wszystko przełykał zanim sięgnie po kolejną porcję.

Jak zostaną zastąpione

To, jak prędko będzie można przejść do tego etapu, zależy wyłącznie od seniora, a raczej od tego jak szybko przyzwyczai się do nowej protezy. Kolejne kroki również są od tego uzależnione, choć warto żebyśmy pamiętali i o tym, że senior posługujący się protezą definitywnie powinien skończyć z pogryzaniem orzechów, migdałów, twardych jabłek lub surowej marchewki. Wszystko to są jednak produkty wartościowe pod względem składników odżywczych. Dlatego od inwencji opiekunki czy opiekuna zależeć będzie, jak bądź czym zostaną zastąpione. Sięgajmy na przykład po masło (pastę) orzechową, jabłko możemy przecież od czasu do czasu upiec i wprowadzić na stałe do diety starte lub zmiksowane warzywa, by nie trzeba było, na przykład, rezygnować z marchewki.