Demencja

Opiekunka lub opiekun osoby starszej mają za zadanie zapewnić jej nie tylko posiłki, czyste ubranie i zaspokoić inne, podstawowe potrzeby. W ich pracy chodzi także o wspieranie wysiłków seniora służących utrzymaniu kondycji i stanu zdrowia. Przydaje się w tym momencie znajomość rozmaitych ćwiczeń aktywizujących seniora pod względem intelektualnym i fizycznym, tak aby demencja nie postępowała.

Ćwiczenia lub zadania, które można zaproponować seniorowi, można podzielić na dwie grupy. Na te, które korzystnie oddziaływać będą na pracę mózgu i te, które sprzyjać będą utrzymaniu kondycji fizycznej. W praktyce podział ten jednak się nie do końca sprawdza, bo usprawniając ciało aktywizuje się także mózg i odwrotnie. I tylko takie działania sprawiają, że demencja starcza nie będzie się pogłębiać u podopiecznego.

Lewą ręką

Proste ćwiczenie polegające na wykonywaniu codziennych czynności nie prawą, a lewą ręką (w przypadku jeśli to prawa ręka jest dominująca). Pozornie mycie zębów lewą ręką czy wycieranie nią umytych naczyń prowadzi do usprawnienia tej ręki, ale to tylko część efektów. Każde takie zadanie pozwala bowiem jednocześnie ćwiczyć również prawą półkulę mózgu.

Gry planszowe a demencja

Tym, co kojarzy się z seniorami i miłym spędzaniem przez nich jesieni życia, są gry planszowe i karciane. Stąd stoliki do szachów i warcabów w parkach. Warto mieć to na uwadze organizując zajęcia dla podopiecznego. Podpytać go, jakie gry lubił, w jakie grał kiedyś z kolegami lub dziećmi. Jeśli opiekun ich nie zna, może znaleźć je w internecie, poznać zasady gry, a nawet zamówić. W przypadku seniorów, u których pojawiają się problemy z pamięcią, szczególnie przydatne się mogą gry wymagające skupienia i zapamiętywania ruchów lub obrazków.

Wychodzenie do parku na partyjkę warcabów lub szachów może przynosić jeszcze dodatkowe efekty. Usprawniać mięśnie seniora i ułatwiać mu kontakty z innymi ludźmi.

Skojarzenia

Usprawnianiu mózgu służy też gra w skojarzenia. Można ją prowadzić w każdym miejscu i w każdej chwili. W domu, ale też na spacerze czy w drodze na zajęcia klubu dyskusyjnego. Wystarczy umówić się, że do wypowiedzianego przez opiekuna słowa, podopieczny postara się dodać jak najwięcej skojarzeń. W tej grze można poprzestać na wymienieniu tych skojarzeń, można jednak pójść i o krok dalej, na przykład próbować te skojarzenia rozwijać. W ten sposób od hasła podanego przez opiekuna dojść można do wspomnień seniora, zachęcając go do dłuższych wypowiedzi i dodatkowego wysiłku intelektualnego.

Przysłowia, rymowanki, zdjęcia

Powtarzanie przysłów czy powszechnie znanych rymowanek to kolejny sposób na walkę z demencją. Często oznacza to cofnięcie się do dzieciństwa podopiecznego, gdy rymowanki powtarzało się podczas różnych zabaw. Dzięki tak dobrze zapadły w pamięci. A jeśli rymowanki i przysłowia rozbudzą pamięć seniora, można przejść do jego wspomnień, do rodzinnych zdjęć. W albumach często pozostają one nie opisane w żaden sposób, więc przeglądanie zdjęć i odtwarzanie, kto na nich został uwieczniony, może być treningiem pamięci.

Dawne pasje

Wiele starszych osób lubi wracać do zarzuconych w dojrzałym wieku aktywności, na które brakowało im wtedy czasu. Mając go dużo, chętnie oddają się dawnym pasjom, takim jak rysowanie czy malowanie, fotografowanie, wykonywanie ludowych wycinanek lub świątecznych ozdób. Wszystkie tego typu zadania również korzystnie wpływają na sprawność rąk oraz umysłu, co zapobiega demencji. Pobudzając go wspomagają kreatywność i skupienie, skłaniają do logicznego myślenia.

Gimnastyka i ogród

Nawet ćwiczenia teoretycznie czysto fizyczne, jak poranna gimnastyka czy spacerowanie, również korzystnie oddziałują pozytywnie w profilaktyce przeciw demencji. Każde ćwiczenie wymaga przecież zaangażowania mózgu, uważności, kontrolowania tego, co się dzieje, słuchania i wykonywania poleceń osoby prowadzącej ćwiczenie. Spacer jest ponadto okazją do doświadczania nowości – spotykania nowych ludzi czy oglądania nowych miejsc.

To samo dotyczy też pielęgnacji roślin, zarówno w ogrodzie, jak i na balkonie czy na parapecie okiennym. Sadzenie roślin, ich podlewanie lub pielenie chwastów, mogą być źródłem satysfakcji dla seniora, jak i doskonałym ćwiczeniem.

Taniec

Atrakcyjnym ćwiczeniem może być też taniec. Tak będzie zwłaszcza w przypadku osoby, która zawsze lubiła tańczyć, może jednak zdarzyć się i tak, że senior, który wcześniej za tańcem nie przepadał, właśnie w jesieni życia zapała miłością do niego. Demencja nie stanowi żadnych przeszkód, aby wykonywać tego rodzaju aktywność.

Taniec ma ten walor, że towarzyszy mu muzyka, która sama w sobie stanowić może środek terapeutycznego oddziaływania, może wyzwalać dobre emocje i przyjemne wspomnienia.

Indywidualny dobór aktywności w przypadku demencji

Sprawując opiekę nad seniorem należy tak dobrać wykorzystywane gry i ćwiczenia, by podopieczny czerpał z nich nie tylko korzyści zdrowotne, ale i zadowolenie, które zwielokrotnić może te korzyści. Zadowolenie sprzyja bowiem zaangażowaniu w aktywność, a zaangażowanie pozwala osiągać lepsze efekty ćwiczeń. Dlatego gra w grę, którą senior szczególnie lubi, choćby tylko przez kilka minut dziennie, może dać mu więcej niż długotrwałe siedzenie nad grą czy ćwiczeniem, którego nie lubi.

Dlatego ostrożnie należy podchodzić do ćwiczeń, które choć są zalecane przez rehabilitantów i skuteczne, to jednak nie sprawiają seniorowi przyjemności. Nie warto więc zachęcać go do składania ręczników czy rozwiązywania supłów zawiązanych na linie, jeśli te zadania go nużą lub irytują albo których potrzeby wykonywania nie widzi. Aktywność wymuszona i nie dająca radości, może seniora zniechęcić do kolejnych ćwiczeń.